مطالعات استراتژيك آينده ي كردستان عراق بعد از بارزاني و چند پارادايم محتمل (كردهاي دولت خواه از س

‍ ‍ مطالعات استراتژيك

آينده ي كردستان عراق بعد از بارزاني و چند پارادايم محتمل

(كردهاي دولت خواه از سنت گرايي تا مدرنيسم)

دكترمحمدقدمي/سياستمدار مستقل كرد

٩/٨/٩٦

١/بعد از ايفاي نقش حزب چپي اتحاديه ي ميهني كردستان عراق (البته نه تماميت حزب)بعنوان عبور دهنده ي أسب تروا در قضيه ي كركوك (كه با توجه به عدم حساسيت كليدي و ديرينه ي  احزاب چپي سوسياليستي كردي روي مسئله ي ناسيوناليزم و حتي دين؛هيچ بعيد نمينمود) ؛كردستان عراق وارد فاز جديدي از لحاظ نظامي و سياسي و در واقع ژئوپوليتيك شد.

٢/حزب دمكرات و رجال آن خصوصا شخص بارزاني روي ناسيوناليزم و فرهنگ و شرعيت كردي و مسئله ي استقلال و تشكيل دولت مافوق اتونومي و فدراليزم بصورت جداگانه در خاورميانه متاكد بودند اما بقول نامبرده در نطق كناره گيري؛ اين بار خنجر زهر آلود از ناحيه ي متحد حزبي خوردند و با اينكه كوسرت رسول علي و نجم الدين كريم از رجال يكيتي (اتحاديه ميهني)به رهبر-پيشمرگ پارت دمكرات ،وفادار ماندند،اما اين سمپاتي فردي و بخشي ،گسست سيستمي را افاقه ي چنداني نكرد.

٣/اكنون بارزاني و قاطبه ي كردهاي وفادار به مشي و منش او در حزب دمكرات و يكيتي(يه كيتيي)،كركوك و منابع نفت را از دست داده؛ با آنكه در خط قرمز پردي(آلتون كپري)؛حشد و ارتش عراق را متوقف كردند و خسارات جدي به آنها وارد نمودند،اما به ﻫر حال با توجه به چالش بر سر ابراهيم خليل و فيشخابور ؛هنوز در معرض آسيبهاي جدي ترند و سرنوشت قراردادهاي نفتي دولت اقليم با روسيه و ديگران نامعلوم است.

٤/آيا كردستان عراق  به جنگ داخلي ميگرايد ؟!يا بقول دكتر نجم الدين خوشبين!؛حكومت مستقل خود را با تصرف مجدد كركوك با مرجعيت و ليدري مسعود بارزاني ،بر پا ميدارد؟! ؛همه ي اينها پاراديم ها و الگوهاي ذهني شناوري هستند كه براي از بالقوه به بالفعل تبديل شدنشان ؛بايد زمان و مكان و مختصات آن را  با توجه به پارامترهاي ميزان حمايتهاي خارجي و نحوه ي ايفاي نقش نظامي و سياسي و فرهنگي خود كردها سنجيد و هيچ پيش بيني قطعي وجود ندارد.محتمل ترين گزينه همانا ماندگاري حكومت إقليمي كردستان درعراق فدرالي است كه امريكا و انگليس حامي آنند و روسيه و فرانسه ممكن است حمايت از طرح استقلال داشته باشند.اكنون با توجه به وقوع پديده هاي مشابه سياسي بين المللي در كاتالونيا و ايتاليا براي استقلال و يا خودمختاري منطقه اي ؛مسئله ي كردها ديگر براي جامعه ي بين الملل آن غرابت و شذوذ را ندارد.

٥/عبور حكومت إقليمي كردي در عراق فدرال از سنت گرايي به مدرنيسم با نقش آفريني دست اول فرزندان و برادر زادگان رهبران سنتي: كاك مسعود و مام جلال (نچير/قباد)،در سمت نخست وزيري و معاون او گرچه پديده اي طبيعي و گذاري است اما بافت پست مدرن كردستان عراق؛ كاريزماي مسعود /كوسرت و همچنين نجم الدين /كمال را خصوصا در ميان بخش نظامي(پيشمرگ)كم نكرده و به نظر ميرسد در توافقات بين المللي نيز هنوز اين دو فرد سنتي تر (رييس و معاون حريم سابق) ؛حرف اول را بزنند.

٦/برخي كارشناسان، تشكيل يك دولت عرب سني متوسطه القدره و دولت عرب شيعي ضعيف تر را در كنار دولت كردي مقتدر محتمل التشكيل در عراق اكنون فدرال و شايد در آينده كنفدرال را پيش بيني ميكنند كه نگارنده در اين زمينه فعلا سكوت اختيار ميكنم و بنيادهاي اين نظريه را با توجه به حضور قوي جمهوري اسلامي  و أجنده ي سياسي و نظامي او در عرصه ي موزائيكي خاورميانه سست ميدانم.پنتاگون پذيرفته كه ايران روي زمين حضور دارد و بحث هلال شيعي و سني هم مطرح نيست .اكنون مهم اين است كه چاههاي نفت را چه كسي متصرف ميشود و قراردادهاي نفتي چگونه و به نفع چه منتفعيني بسته ميشود.دولتهاي محلي و إقليمي كه توانايي امنيتي شان بالا نيست ؛كمتر مطلوب شركتها و كارتلهاي بزرگ نفتي وابسته به قدرتهاي بزرگ اند. آنها با اين ذهنيت از عراق يكپارچه ي عبادي  حمايت كردند و ممكن است فردا از اعراب سني يا كردها  براي تشكيل دولت مستقل و قوي در همين جهت هاي امنيت انتفاع نفتي حمايت كنند. متاسفانه اكنون در خاورميانه، مذهب و مليت و شعارهاي مختلف؛ دستاويز انتفاع نژادي و ديگر كشي قرار گرفته؛ در حالي كه خداوند به همه ي شعوب (ملتها)و قبائل؛ حق حاكميت و آزادي در جهت تعارف و تعامل داده است و به هيچ نژاد و مذهبي؛ رانت و حقانيت ويژه داده نشده و اين تفكر انحصاري همانا ايده ديرينه ي يهود است كه در كتاب مقدس قرآن بدان اشاره شده است.